Согласно Закона об электроэнергетике Департаментом атомного и
энергетического надзора и контроля по Акмолинской области
(Департамент) осуществляется контроль за недопуском или
отстранением от работы на электрических установках персонала, не
прошедшего проверку знаний правил технической эксплуатации и
правил техники безопасности в области электроэнергетики.

В соответствии с п. 32 Правил работы с персоналом в
энергетических организациях, технические руководители,
специалисты организаций, осуществляющих производство, передачу
электрической и тепловой энергии, проходят квалификационные
проверки знаний в соответствии с Правилами проведения
квалификационных проверок знаний правил технической эксплуатации
и правил безопасности у руководителей, специалистов организаций,
осуществляющих производство, передачу электрической и тепловой
энергии, для контроля технического состояния и безопасности
эксплуатации электроустановок.

Согласно Правилам основанием для проведения периодической
(очередной) квалификационной проверки знаний является окончание
срока, установленного в соответствии с настоящими Правилами для
периодических квалификационных проверок знаний.

Правилами установлены, что срок периодической (очередной)
квалификационной проверки знаний для руководителей и специалистов
служб безопасности и охраны труда – не реже одного раза в три
года.

В соответствии с пунктом 19 Правил, квалификационная проверка
знаний руководителей осуществляется Комитетом атомного и
энергетического надзора и контроля. Однако, из предоставленной
Комитетом информации директор ТОО «Транзит СТ» Искаков М.Н. не
прошёл периодическую квалификационную проверку знаний.

Тем самым, нарушены требования указанных нормативных правовых
актов в области электроэнергетики.

Согласно пункту 34 Правил работы, в случае отказа от прохождения
квалификационной проверки знаний, а также не подтверждения группы
по электробезопасности при квалификационной проверке знаний,
согласно должностной инструкции, работник отстраняется от
выполнения им трудовых обязанностей в порядке, установленном
трудовым законодательством.

Руководитель Департамента

Адильжан Укпенов

04 Ноябрь 2021

Департаментом атомного и энергетического надзора и контроля по
Акмолинской области» (Департамент) при применении
Предпринимательского кодекса имеются неясности при их применений.

Согласно пункту 4 статьи 152 Предпринимательского кодекса, по
выявленным в результате проверки нарушениям в случае
необходимости дополнительных временных и (или) финансовых затрат
субъект контроля и надзора вправе не позднее трех рабочих дней
обратиться в государственный орган, проводивший проверку, с
заявлением о продлении сроков устранения нарушений.

В заявлении субъект контроля и надзора обязан изложить меры,
которые будут приняты по устранению нарушений, и объективные
причины продления сроков устранения нарушений.

Государственный орган, проводивший проверку, в течение трех
рабочих дней с учетом изложенных в заявлении доводов принимает
решение о продлении сроков устранения нарушений или отказе в
продлении с мотивированным обоснованием.

Из пункта 5 статьей 152-1 Предпринимательского кодекса следует,
что по выявленным в результате профилактического контроля и
надзора с посещением субъекта (объекта) контроля и надзора
нарушениям в случае необходимости дополнительных временных и
(или) финансовых затрат субъект контроля и надзора вправе не
позднее трех рабочих дней предоставить информацию о мерах,
которые будут приняты по устранению выявленных нарушений, с
указанием сроков, которые согласовываются с руководителем
государственного органа, проводившего проверку, если иное не
установлено законодательством Республики Казахстан.

Указанным пунктом 5 статьи 152-1 Предпринимательского кодекса не
предусмотрено указание субъектом контроля объективных причин
изменения сроков устранения выявленных нарушений, указанные в
выданном предписании, а также право государственного органа,
проводившего профилактический контроль с посещением субъекта
(объекта) контроля, отказать в согласовании сроков, указанные в
предоставленном субъектом контроля информации о мерах, которые
будут приняты по устранению выявленных нарушений.

В связи с чем, на сегодняшний день возникает вопрос о законности
действии Департамента при отказе субъекту контроля в согласовании
сроков, указанных им в информации о мерах, которые будут приняты
по устранению выявленных нарушений.

Руководитель Департамента

Адильжан Укпенов

03 Ноябрь 2021

Ақмола облысы бойынша Атомдық және энергетикалық қадағалау және
бақылау департаменті (Департамент) "Бривас-Кокше" ЖШС энергия
беруші ұйымына қатысты электр энергиясын беру жөніндегі қызметке
қойылатын Электр энергетикасы туралы Заңның талаптарына
сәйкестігі мәніне бармай-ақ профилактикалық бақылау жүргізді.

Тексеру кезінде Бривас-Кокшенің Анықтау қағидаларының 12-
тармағында көзделген жүйелік қызметтерді көрсетуге жүйелік
оператормен шарттары жоқ екені анықталды. Осыған орай,
Департамент Кәсіпкерлік кодекстің 137-бабы, Айқындау
қағидаларының 15-тармағы энергия беруші ұйымдардың электр
энергиясын беру жөніндегі қызметке қойылатын талаптарға сәйкес
еместігі туралы қорытынды жасады және электр энергетикасы
саласындағы нормативтік құқықтық актілер талаптарының бұзылуын
жою мақсатында Айқындау қағидаларының 12-тармағына сәйкес жүйелік
қызметтер көрсетуге жүйелік оператормен шарттар жасасу және
олардың болуын қамтамасыз ету туралы ұсыным берді.

Бұдан басқа, Департамент электр энергиясын беру бойынша қызмет
көрсететін табиғи монополия субъектісі қызметіне қолданыстағы
заңнама талаптарына сәйкес емес мәселелер туралы ақпарат жолдады.

Департамент басшысы

Әділжан Укпенов

02 Ноябрь 2021

Ақмола облысы бойынша Атомдық және энергетикалық қадағалау мен
бақылау департаменті (Департамент) «Энергия өндіруші және энергия
беруші ұйымдарға күзгі-қысқы кезеңдегі жұмысқа әзірлік паспортын
беру» атты мемлекеттік қызметті көрсету қорытындысы бойынша
Департаментте әзірлік паспортын алатын 10 энергия өндіруші және
энергия беруші ұйымнан (Ұйым) әзірлік паспортын алуға 8 ұйымның
құжаттары келіп түскені белгілі. Ал, жаңғыртылған энергия
көздерін пайдаланатын энергия өндіруші ұйымдар болып табылатын
«Golden Energy Corp» ЖШС мен «Родина» Агрофирмасы ЖШС – осы екі
Ұйым Департаментке әзірлік паспортын алуға құжаттарын ұсынған
жоқ.

Қазақстан Республикасы Энергетика министрінің 2015 жылғы 2
ақпандағы № 55 бұйрығымен бекітілген Энергия өндіруші, энергия
беруші ұйымдардың күзгі-қысқы кезеңдегі жұмысқа әзірлік паспортын
алу қағидаларының талаптарына әзірлік паспортын алу үшін шарттың
орындалуын растайтын құжаттардың сәйкестігін талдау қорытындылары
бойынша Департамент басшысының бұйрығымен құрылған Комиссияның
шешімімен барша 8 Ұйымға 2021-2022 жылдардағы күзгі-қысқы
кезеңдегі жұмысқа әзірлік паспорттары толығымен табысталды.

Департамент басшысы

Әділжан Укпенов

01 Ноябрь 2021

Департаментом атомного и энергетического надзора и контроля по
Акмолинской области» (Департамент) при применении
Предпринимательского кодекса обнаружены неясности и различное
понимание норм и противоречия в практике их применения,
определяющие порядок организации и проведения проверок и
профилактического контроля с посещением субъекта (объекта)
контроля.

Например, согласно пункту 1 статьи 152-1 Предпринимательского
кодекса предусмотрено, что по результатам профилактического
контроля и надзора с посещением субъекта (объекта) контроля и
надзора, проведенных на основании системы оценки рисков,
должностным лицом органа контроля и надзора в случае наличия
нарушений составляется предписание об устранении выявленных
нарушений.

Так, данной статьей и другими нормами кодекса, не учтён порядок
оформления результатов профилактического контроля с посещением
субъекта (объекта) контроля, проводимого Департаментом в случаях,
предусмотренных подпунктом 5) частью 11 пункта 2 статьи 141
Предпринимательского кодекса, а именно при поступлении сообщений
о возникновении технологических нарушений на электрических
станциях, в котельных, на электрических и тепловых сетях,
приведших к остановке основного оборудования, пожарам, взрывам,
разделению Единой электроэнергетической системы страны на
несколько частей, массовому ограничению потребителей
электрической энергии.

В связи с отсутствием в Предпринимательском кодексе нормы,
регламентирующей порядок оформления результатов профилактического
контроля и надзора с посещением субъекта (объекта) контроля по
указанному случаю, в настоящее время возникает вопрос, о
законности составления Департаментом предписаний об устранении
нарушений, выявленных при профилактическом контроле с посещением,
проведённого не на основании системы оценки рисков.

В этой связи, имеются неясности и различное понимание субъектами
контроля вышеуказанных норм Предпринимательского кодекса.

По этому поводу направлен запрос через Комитет для получения
официального разъяснения в Министерство национальной экономики
согласно главе 13 Закона о правовых актах.

Руководитель Департамента

Адильжан Укпено

29 Октябрь 2021

Ақмола облысы бойынша Атомдық және энергетикалық қадағалау және
бақылау департаменті (Департамент) Ақмола облысы Бұланды
ауданының "АЭҮК" 0,4 кВАО электр беру әуе желілерінің техникалық
жағдайына тексеру жүргізді. Тексеру кезінде Қазақстан
Республикасының Электр энергетикасы саласындағы заңнамасының және
басқа да нормативтік құқықтық актілерінің талаптарын бұзуға жол
берілгені анықталды (Қазақстан Республикасы Кәсіпкерлік
кодексінің 152-1-бабының 3-бөлігін ескере отырып).

Осыған байланысты, Департаментпен Электр энергетикасы саласындағы
нормативтік құқықтық актілердің талаптарын анықталған
бұзушылықтарды жою туралы ұйғарым берілді:

- әуе желілері трассасының жарамды жай-күйін қамтамасыз ету-
сымдардың габариттерін өлшеуді жүргізу;

- ағаш тіректердің бөлшектерінің шіруін тексеруді-әуе желілері
пайдалануға берілгеннен кейін 3-6 жыл өткен соң, бұдан әрі - 3
жылда кемінде 1 рет, сондай-ақ тірекке көтерілу немесе
бөлшектерді ауыстыру алдында жүзеге асыру;

- тексеру кезінде оқшаулағыштар мен желілік арматураның жай-күйін
көзбен шолып тексеруді, сондай-ақ аспалы ыдыс тәрізді Фарфор
оқшаулағыштардың электр беріктігін әуе желілері пайдалануға
берілгеннен кейін бірінші рет 1-2 м-ге, екінші рет 6-10 м-ге
тексеруді және одан әрі әуе желілеріндегі оқшаулағыштардың
ақаулық деңгейі мен жұмыс жағдайларына байланысты кезеңділікпен
жүзеге асыру;

- металл тіректер мен траверстердің, металл басқыштардың және
анкер-тартқыштардың тоттануға қарсы жабынының жай-күйін топырақты
іріктеп ашумен тексеруді жүзеге асыру-6 жылда кемінде 1 рет және
т.б.

Тексеру нәтижелері бойынша Департамент Электр энергетикасы туралы
Заңды басшылыққа алып, "АЭҮК" АҚ-на электр энергетикасы
саласындағы Қағидалардың талаптарын сақтау қажеттігі туралы
ұсыным жасады. .

Департамент басшысы

Әділжан Үкпенов

28 Октябрь 2021

Департаментом атомного и энергетического надзора и контроля по
Акмолинской области» (Департамент) во исполнеие поручения
Администрации Президента РК совместно с Министерством энергетики
проведена проверка электроустановок в местах массового скопления
людей, систем электроснабжения объектов наружного освещения,
парков, фонтанов и других на предмет оголенных, не прикрытых и не
заземленных проводов.

В этой связи, в каждом районе нашей области была создана Комиссия
акимата, с включением сотрудников Департамента и региональных
электросетевых компании.

Сотрудники Департамента приняли участие в составе Комиссии по
проверке электроустановок в местах массового скопления людей,
систем электроснабжения объектов наружного освещения, парков,
фонтанов, в четырех районах области - Буландынского, Аккольского,
Шортандинского и Астраханского районов.

При проверке установлено, что большая часть уличного освещения
городах Макинск, Акколь, поселок Шортанды и Астраханка выполнено
проводом СИП на железобетонах опорах, имеющим соответствующие
заземление. В сельских округах данных районов уличное освещение
выполнено совместной подвеской на ВЛ-0,4 кВ по железобетонным
опорам и на деревянных опорах с железобетонными приставками, в
некоторых сёлах, уличное освещение отсутствует.

Выявленными нарушениями при проверки уличного освещения в
указанных районах являются:

- на сетях уличного освещения подрядными организациями акиматов
не проводятся ремонты и техническое обслуживание, осуществляется
только устранение повреждений либо замена ламп.

При проверке фонтанов установлены следующие систематические
нарушения:

- отсутствие акта технического освидетельствования
электроустановок потребителя, составленного экспертной
организацией в произвольной форме перед подачей напряжения;

- выполнение прокладки кабеля в воде (подсветка) без
соответствующей защиты от повреждения;

- наличие свободного доступа посторонних лиц, к электродвигателю
насоса;

- отсутствие заземления на электродвигателе насоса фонтана № 2 в
городе Акколь.

По результатам обследования установлено, что у большинства ТП и
КТП (Буландынский и Аккольский район) на дверях распределительных
устройств отсутствуют запирающие замки, предупреждающие и
запрещающие плакаты безопасности.

В настоящее время замечания и нарушения, выявленных по итогам
проверки устранены, работа фонтанов прекращена и проведена их
консервация.

Руководитель Департамента

Адильжан Укпенов

26 Октябрь 2021

Департаментом атомного и энергетического надзора и контроля по
Акмолинской области (Департамент) проведен профилактически
контроль без посещения на предмет соответствия требованию Закона
об электроэнергетике, предъявляемого к деятельности по передаче
электрической энергии в отношении энергопередающих организации
ТОО «Лайтэк» и ТОО «Транзит-СТ»

При проверке установлено, что Лайтэк и Транзит-СТ» не имели в
наличие договоров с Системным оператором на оказание системных
услуг, предусмотренных пунктом 12 Правил определения. В этой
связи, Департаментом в соответствии с Предпринимательским
кодексом и Правилами определения составлено заключение о
несоответствии энергопередающей организаций требованиям,
предъявляемым к деятельности по передаче электрической энергии, и
в целях устранения нарушений требований нормативных актов в сфере
электроэнергетики дана рекомендация о заключении и обеспечении
наличия договоров с Системным оператором на оказание системных
услуг в соответствии с пунктом 12 Правил определения.

В октябре 2021 года энергопередающими организациями ТОО «Лайтэк»
и ТОО «Транзит-СТ» предоставлены договора с Системным оператором
на оказание системных услуг. В настоящее время ТОО «Лайтэк» и ТОО
«Транзит-СТ» соответствует требованиям Закона об
электроэнергетике предъявляемым к деятельности по передаче
электрической энергии.

В этой связи, Департамент сообщил в Департамент по регулированию
естественных монополий о соответствии вышеуказанных
энергопередающих организации требованиям действующего
законодательства, предъявляемым к деятельности по передаче
электрической энергии и не принимать меры в отношении
энергопередающих организации по ранее направленной информации
Департамента по передаче электрической энергии.

Руководитель Департамента

Адильжан Укпенов

25 Октябрь 2021

Ақмола облысы бойынша Атомдық және энергетикалық қадағалау мен
бақылау департаменті (Департамент) азамат Т.А. Есенбаевтың
жүгінуі негізінде Ақмола облысы Астрахан ауданының "Комхоз" ШЖҚ
МКК мен аудан әкімдігі 10 кВ әуе желісін (ӘЖ-10 кВ) салудың
заңдылығын сақтау бойынша 10 кВ ӘЖ-10 кВ техникалық жай-күйіне
және пайдалану мәніне профилактикалық бақылау жүзінде тексеріс
жүргізді.

Тексеру барысында 2019 жылы "Көкше-Құрылыс-Р" ЖШС орындаған жұмыс
жобасына сәйкес салынып, қабылдау актісі негізінде нысан
пайдалануға берілгені анықталды. Сонымен қатар, Электр желілері
объектілерінің күзет аймақтарын және осындай аймақтардың
шекарасында орналасқан жер учаскелерін пайдаланудың ерекше
жағдайларын белгілеу қағидаларына сәйкес, халықтың қауіпсіздігін
қамтамасыз ету, электр желілерін пайдаланудың қалыпты жағдайларын
жасау және жазатайым оқиғалардың алдын алу үшін жер учаскелері
бөлініп, күзет аймақтары белгіленетіні анық.

Бұдан басқа, Қағидалар белгілегендей, арақашықтықты мөлшерлеу
электр желілерінен, құрылыстардан, сондай-ақ электр берудің әуе
желілерінің сымдарынан жер және су беттеріне дейінгі ең аз рұқсат
етілген арақашықтық Қағидалардың 1-қосымшасына сәйкес айқындалады
және ғимараттар мен құрылыстарды жобалау және салу, ағаштар мен
бұталарды кесу мен отырғызу кезінде сақталады.

Сонымен қатар, 1-20 кВ ӘЖ үшін ең жақын тұрғын, өндірістік және
өндірістік емес ғимараттар мен құрылыстардың электр желілерінен
ең аз рұқсат етілген арақашықтық 2 метр болуы тиіс.

Сондай-ақ, Қағидалардың 1-қосымшасында 20 кВ дейінгі электр
берудің әуе желілері үшін шеткі сымдардан үй жанындағы жер
учаскелерінің, жеке үйлердің және ұжымдық бау-бақша учаскелерінің
шекарасына дейінгі қашықтық 20 метрден кем болмауы белгіленген.

Астрахан ауданының құрылыс, сәулет және қала құрылысы бөлімі 10
кВ ӘЖ құрылысын әзірлеу кезінде Астрахан ауданы әкімдігінің
жанындағы аудандық жер комиссиясына жер учаскесін беру және
құқығын беруге өтініш беруі ескерілмеді, яғни 10 кВ-ӘЖ құрылысына
жер учаскелерін бөлу жүзеге асырылмағаны белгілі болды.

Осылайша, бақылау субъектісіне бармай профилактикалық бақылау
нәтижелері бойынша ӘЖ-10 кВ-тан Есенбаевтың тұрғын үйіне дейінгі
Қағиданың талаптарымен белгіленген қашықтық сақталмаған, 10 кВ-ӘЖ
жобалау және салу кезінде халықтың өмірі мен денсаулығына қауіп
төндіретін Қағидалардың жоғарыда көрсетілген талаптарын бұзуға
жол берілген.

Осыған байланысты, Электр энергетикасы туралы Заңның 6-1-бабын
басшылыққа алып, Департамент Астрахан ауданының әкімдігіне электр
энергетикасы саласындағы бақылау субъектісіне бармай-ақ
профилактикалық бақылау нәтижелері бойынша анықталған
бұзушылықтарды жою туралы Ұсынымды ресімдеп жолдады.

Департамент Басшысы

Әділжан Укпенов

22 Октябрь 2021

Ақмола облысы бойынша Атомдық және энергетикалық қадағалау мен
бақылаудың аумақтық департаменті (Департамент) Ақмола электр
желілерін үлестіру компаниясына (АЭҮК) бармай-ақ профилактикалық
бақылау жүргізді.

Тексеру барысында Ақмола облысының Қаражар және Қараөткел
кенттерінде тұтыну трансформаторлық станциялардың иелері
өздерінің электр желілеріне техникалық шарттар бермей және
энергия беруші ұйымның келісімінсіз қосалқы тұтынушыларды
қосатыны, яғни қосалқы тұтынушылар электр энергиясын пайдалану
ережелерінің талаптарын бұза отырып, атап айтқанда, электр
желілеріне техникалық шарттары болмай қосылғаны анықталды.

Бұл ретте, электр энергиясын пайдалану қағидаларының 7-тармағына
сәйкес, тұтынушының өзі тұтынатын электр қуатын электрмен
жабдықтау шартында (техникалық шарттарда рұқсат етілген қуат
шегінде) көрсетілген мәндерден асырып ұлғайтуы, сондай-ақ
тұтынушылардың жаңа қосалқы тұтынушыларды қосуы энергиямен
жабдықтаушы ұйыммен электрмен жабдықтау шарттарына тиісті
өзгерістер енгізілгеннен кейін энергия беруші (энергия өндіруші)
ұйыммен келісіледі.

Бұдан басқа, тұтынушыларды электр желілеріне қосуды қосалқы
тұтынушылар электр энергетикасы саласындағы нормативтік құқықтық
актілердің және құрылыс нормалары мен қағидаларының талаптарын
бұза отырып, қолда бар құралдардан электр беру желілерін салу
жолымен жүргізеді, сол арқылы осы құрылыстар қазіргі техникалық
жай-күйде халықтың өмірі мен денсаулығына тікелей қатер
төндіреді.

Осыған байланысты, Департамент профилактикалық бақылау нәтижесі
бойынша АЭҮК компаниясына бармай-ақ анықталған бұзушылықтарды жою
туралы ұсыным жасады.

Электр энергетикасы саласындағы бақылау субъектісіне
(объектісіне) бармай профилактикалық бақылау нәтижесі бойынша
анықталған бұзушылықтарды жою туралы ұсыным алған электр
энергетикасы саласындағы бақылау субъектісі ол тапсырылған күннен
кейінгі күннен бастап он жұмыс күні ішінде анықталған
бұзушылықтарды жою туралы ұсынымда көрсетілген оларды жоюдың
нақты мерзімдерін көрсете отырып, анықталған бұзушылықтарды жою
жөніндегі іс-шаралар жоспарын электр энергетикасы саласындағы
бақылау органына ұсынуға міндетті.

Сондай-ақ, заңда бұзушылықтарды жою туралы ұсынымда көрсетілген
мерзімдер өткеннен кейін бақылау субъектісі - Электр желілерін
үлестіру компаниясы электр энергетикасы саласындағы қадағалау
органына бұзушылықтарды жою туралы ұсынымның орындалуы туралы
ақпарат жолдайды.

Департамент басшысы

Әділжан Укпенов

21 Октябрь 2021